تولد 1332
حجه الاسلام والمسلمین سید محمد حسن ابوترابی فرزند حضرت آیه ا... سید عباس ابوترابی در سال 1332 در شهر مقدس قم و در خانواده‌ای اهل تقوا و علم متولد شد.
تشرف به نجف اشرف 1344
وی در سال 1344به همراه برادر به نجف اشرف مشرف شده و درکنار ادامه تحصیل در مدرسه ایرانی آن دیار, تحصیلات حوزوی را آغاز نمود.
بعد از حدود 6 سال
همزمان با تحولات سیاسی كشور عراق پس از به قدرت رسیدن حكومت بعثی و تنگناهایی كه برای ایرانیان پیش آمد؛ به جنوب لبنان سفركرد و با شهید بزرگوار دكتر مصطفی چمران ارتباط نزدیک یافت.
تا سال 1356
در محضر اساتید برجسته حضرات آقایان حاج مجتبی تهرانی؛ تنكابنی؛ فلسفی؛ مجتهدی تحصیلات خود را تا مرتبه خارج فقه و اصول ادامه داد.
با اوجگیری مبارزات ملت ایران
فعالیت‌های سیاسی وی نیزبه شکل خاص در شهرهای قزوین و تهران گسترش یافت و به جهت سخنرانی در مجلس یادبود شهید حاج آقا مصطفی خمینی در شهر قزوین تحت تعقیب ساواك قرار گرفت. ایشان در همین زمان از نزدیك با شهید آیت ا... دکتر بهشتی آشنا شد كه این آشنایی و همكاری در تمامی زمینه ها تا هنگام شهادت دكتر بهشتی ادامه داشت.
پس از پیروزی انقلاب
توانسته بود به همراه پرسنل لشكر 16 زرهی آرامش را به كردستان بازگرداند با فرمان حضرت امام به عنوان مسئول عقیدتی ـ سیاسی وزارت دفاع به فعالیت پرداخت و در فضایی بسیار صمیمی در كنار شهیدان بزرگی چون تیمسار فلاحی؛ تیمسار فكوری؛ و دكتر چمران كرارا در سخت‌ترین صحنه‌های جبهه‌های غرب و جنوب کشور شركت جدی و فعال داشت.
عزیمت به آلمان
در همین دوره ضمن عزیمت به آلمان در جهت سازماندهی افسران جوان نظامی در حال تحصیل به منظور بازگشت آنان به کشور برای ارایه خدمات مهم علمی, مدیریتی و توسعه فناوری در تسلیحات نظامی کشور تلاش کرد. ارتباط قوی و موثر ایشان با آن جوانان مستعد که ذهنیت مناسبی از ایران بعد از انقلاب نداشتند موجب شد بسیاری از آنان به کشور بازگردند و به خدمت مشغول شوند.
بازگشت به قم
وی سپس با اجازه حضرت امام مجددا برای ادامه تحصیل به قم بازگشت و در مدت اقامت در قم؛ برای دیدار با اعضای اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان به اروپا سفر كرده و با دانشجویان ایرانی جلسات موثری برگزار نمود.
تشكیل ستاد آزادگان
پس از بازگشت پیروزمندانه آزادگان سرافراز از بند اسارت رژیم بعثی و تشكیل ستاد آزادگان در کنار سید ازادگان حضرت حجت الاسلام و المسلمین سید علی اکبر ابوترابی تلاشی شبانه روزی را به عنوان قائم مقام وقت نماینده مقام معظم رهبری در امور آزادگان مصروف داشت و این تلاش و پیگیری پس از ارتحال برادر برای خدمتگزاری به آزادگان با جدیت ادامه یافت.
1372
ابوترابی در سال 1372 به عنوان نماینده ولی‌فقیه در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) برگزیده شد و موقعیت دانشگاه را با بكار بردن حداكثر نیروهای متخصص بومی تثبیت كرد.
1376
همچنین در سال 1376با طرحی ابتكاری به تاسیس ستاد عمره دانشگاهیان همت گمارد و زمینه تشرف سالیانه هزاران استاد و دانشجو را به سرزمین وحی فراهم کرد که موجب شکل گیری موجی از فضای معنوی در بدنه دانشگاهها گردید.
كوی دانشگاه
در همین دوره و در جریان وقایع تلخ كوی دانشگاه منطقی‌ترین وصادقانه‌ترین حمایت را از قشر فرهیخته دانشگاهی بعمل آورد و علی‌رغم وجود خطرات جدی در شرایط بحرانی درگیری‌های كوی دانشگاه بی‌پروا در جمع دانشجویان حاضر و برای استیفای خواسته‌های مشروع آنها نهایت همت را مصروف كرد و علی‌رغم همه سختی‌های موجود توانست از سویی از فتنه‌انگیزی دست‌های مرموزی كه برای این حركت دانشجویان خواب‌هایی دیده بودند جلوگیری نموده و از سوی دیگر با پیگیری آزادی دانشجویان دستگیر شده با درخواست كتبی از رهبر معظم انقلاب و نظر موافق ایشان نمونه دیگری از مدیریت بحران با صبغۀ اسلامی را به منصۀ ظهور برساند.
شورای نمایندگان رهبری
ایشان پس از یک دهه حضور در مسئولیت نهاد دانشگاه تهران با حکم مقام معظم رهبری به عضویت شورای نمایندگان رهبری در دانشگاهها منصوب گردید که این مسئولیت تاکنون نیز ادامه دارد.
نمایندگی مردم قزوین
حجه الاسلام والمسلمین سید محمد حسن ابوترابی از سال 1378 برای سه دورۀ پیاپی ششم. هفتم و هشتم به عنوان منتخب مردم شریف قزوین در مجلس شورای اسلامی برگزیده شد و در طول این ادوار با تشكیل هسته مشورتی از زبده‌ترین اساتید دانشگاهها توانست ضمن عضویت در كمیسیون فرهنگ و آموزش مجلس در نطق‌های قبل از دستور و همچنین مذاكرات صحن علنی با ارئۀ تحلیل‌ها و نطق‌های منطقی و مستدل نقش برجسته‌ای در تصویب قوانین ایفا نماید و این مسئله امری است كه مورد اتفاق نظر تمامی نمایندگان ادوار مختلف از هرنوع گرایش فكری و حزبی بوده است.
نایب رئیسی مجلس
با توجه به توان مدیریتی مقبولیت سیاسی اجتماعی, و جایگاه برجسته معنوی که در بین منتخبین مردم داشتند در دوره های هفتم و هشتم به عنوان نایب رئیس مجلس شورای اسلامی انتخاب گردیده و همچنین در این دو دوره به عنوان نایب رئیس کمیسیون تلفیق بودجه سالانه و برنامه پنج ساله توسعه نقش محوری داشته‌اند.
تشکیل مجمع مجالس آسیایی
همچنین در سال 1385 با ارایه پیشنهاد و ایفای نقش محوری در تشکیل مجمع مجالس آسیایی (APA) کوشید و ضمن برگزاری دو کنفرانس بین المللی مجمع مجالس آسیایی در تهران در سال‌های 1385 و 1386 از سوی نمایندگان بیش از 40 پارلمان آسیایی به عنوان رئیس شورای اجرایی مجمع برگزیده شد
امامت جمعه موقت قزوین
وی از سال 1385 در جایگاه امامت جمعه موقت قزوین انجام وظیفه می نماید. همچنین در سال 1385 به عضویت شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز تهران درآمد و در سال 1389 نیز به عنوان عضو شورای مدیریت حوزه‌های علمیه استان تهران منصوب شد.
هیات عالی حل اختلاف
حجه‌الاسلام و المسلمین ابوترابی در سال 1390 با حکم مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی به عضویت هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه منصوب گردیدند. نقش ایشان برای ایجاد تفاهم و توافق بین قوا بر کسی از نخبگان ملت پوشیده نیست نهادینه شدن فرهنگ تعامل سازنده با دولت و سایر ارکان نظام برای پیشرفت امور کشور از اصلی‌ترین دستاوردهای دوره‌های مسوولیت ایشان در مجلس بوده است.